ဧရာ၀တီ ------------------------------------ ျမစ္ၾကီးနားၿမိဳ႕ ေကာင္းကင္မွာ..... ေလယာဥ္ပ်ံၾကီး ဝဲေနၿပီဆုိတာနဲ႕ ေအာက္ကို ငံုၾကည့္လုိက္ေတာ့... ၾကက္သေရမရွိတဲ့ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးကို စျမင္လုိက္ရတယ္...... ဒီလိုေျပာရင္ခင္ဗ်ားတုိ႔ေတြ စိတ္ဆိုးေကာင္း စိတ္ဆိုးလိမ့္မယ္..... ဒီျမစ္ၾကီးက အရင္ဒီလိုမွ မဟုတ္တာ.... မိုးေရၾကီးလုိ႔ ေရေနာက္ရင္ေတာင္ ရႊံေရလို ေနာက္တာ မဟုတ္ဘူးေလ..... အခုေတာ့ ဧရာဝတီျမစ္ေရက ရႊံေရေတြ ေဖ်ာ္ထားသလို ျဖစ္ေနၿပီ... အဓိက အေၾကာင္းခံကေတာ့..... ဧရာဝတီ.. ျမစ္အထက္ပိုင္းမွာ ေဖာင္ၾကီးေတြ စက္ၾကီးေတြနဲ႔ ေရႊက်င္တဲ့ေနတဲ့ လူေတြ ရွိေနလို႔ပါပဲ..... ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျမစ္ဆံုကို အာရံုစိုက္ေနၾကခ်ိန္မွာ ဧရာဝတီျမစ္အထက္ပိုင္း ေမခ မလိခ အပါဝင္.... သူတုိ႔ဆီကို စီးဝင္မဲ့ ေခ်ာင္းေတြမွာ တရုတ္ေရႊေဖာင္ေတြ အလုပ္သမား ေထာင္ခ်ီသံုးၿပီး စိတ္ထင္တုိင္း ၾကဲေနေတာ့.... ျမစ္ေရဟာ မေနာက္ပဲေနမွာလားဗ်ာ.... ကၽြန္ေတာ္ မွတ္မိေသးတယ္.... အလယ္တန္းေက်ာင္းသားဘဝက ျမစ္ၾကီးနာကို ေရာက္တဲ့အခါ.... စိမ္းၾကည္ေနတဲ့ ျမစ္ေရေတြရယ္..... ျမစ္ကမ္းေဘးမွာ ျပန္႔က်ဲေနတဲ့ ခပ္ေဖြးေဖြး ေက်ာက္တံုးအဝိုင္းေလးေတြရယ္.... ျမစ္ဆံုကို ေရာက္တဲ့အခါ.... ျဖဴေဖြးေနတဲ့ သဲခံုေပၚကို ျမစ္ေရနဲ႔ ပက္ၾကည့္လုိက္ရင္.... ပတၱျမားပြင့္လုိ႔ ေက်ာက္နီးေသးေသးေလေတြရတယ္.... အခုေတာ့ ျမစ္ကမ္းေဘးမွာ ရႊံတက္ေနတဲ့ ေက်ာက္တုန္းေတြရယ္ ရႊံေစးေရာင္ ျမစ္ေရရယ္... ၂၀၁၀ ေလာက္က ျမစ္ဆံုေရာက္တုန္း.... ျမစ္ဆံုက ေစ်းသည္ေလးေတြကို ေမးၾကည့္ဖူးတယ္.... ျမစ္ေရက အျမဲတမ္းဘဲ ဒီလို ေနာက္ေနေတာ့တာလားဆုိေတာ့.... မဟုတ္ဘူးတဲ့... လူၾကီးလာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ေရႊေဖာင္ေတြကို သံုးရက္ေလာက္ၾကိဳၿပီး အလုပ္နားခုိင္းတယ္... အဲဒီအခ်ိန္ဆိုရင္ေတာ့ ျမစ္ေရက ျပန္ၾကည္တယ္တဲ့ေလ.... အဲဒီေရြေဖာင္ေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္က ျမစ္ေရတင္ ေနာက္တာလားဆုိေတာ့ မဟုတ္ဘူး... ျမစ္ၾကမ္းျပင္ကို အထက္ေအာက္ လွန္ျပစ္ၿပီး သဲေတြ ေက်ာက္ေတြကို စက္နဲ႔စုပ္ အဲဒါေတြကို ျမစ္ထဲျပန္သြန္တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္..... ျမစ္ဟာ အနည္ပို႔ခ်မႈေတြ မ်ားလာၿပီး ေသာင္ေတြကို ျဖစ္ထြန္းေစပါတယ္.. ျမစ္ကိုလည္း ပိုတိမ္သြားေစပါတယ္.... အဲဒီမွာ ထပ္ေျပာခ်င္တာက ေရႊေတြ ဘယ္ေနရာမွာထြက္လဲ.... ကမၻာေျမၾကီးရဲ႕ ၾကိဳက္တဲ့ ေနရာကိုတူး... ေျမၾကီးထဲမွာ ပ်မ္းမွ် ေရႊပါဝင္မႈႏွဳန္းက ၀.၀၀၅ ရာႏႈန္းရွိပါတယ္..... ဒါျဖစ္ရင္ေရႊကို ေနရာတုိင္းမွာ ဘာလုိ႔ မတူးၾကတာလဲ.... ႏုိင္ငံတကာ စံညႊန္းေတြရ သတၱဳတူးမယ္ဆုိရင္... mining economy အရ တြက္ေျခ ကိုက္မကိုက္ တြက္ခ်က္ၿပီးမွ တူးၾကပါတယ္.... ဥပမာ ေရႊတစ္က်ပ္သား ရဖို႔ ကုန္က်စရိတ္က ႏွစ္က်ပ္သား ျဖစ္ေနရင္ တြက္ေျခကိုက္တယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔မရပါဘူး..... အဲလိုပါပဲ.... ေရႊတစ္က်ပ္သားရဖုိ႔ အတြက္ ေရႊႏွစ္က်ပ္သားေလာက္ တန္ဖိုးရွိတဲ့ သဘာဝ ပတ္က်င္ကို ထိခုိက္ ပ်က္စီးေစမယ္ဆုိရင္ အဲဒါကို တြက္ေျခ ကိုက္တယ္လုိ႔ ေျပာလို႔မရပါဘူး.... ေတာင္ၾကီးသြားတုန္းက...... အင္းေလကန္ၾကီး တိမ္ေကာလာတဲ့ အေၾကာင္း အကိုတစ္ေယာက္နဲ႔ ေျပာျဖစ္ပါတယ္... အင္းေလးကန္ၾကီး တိမ္သြားတဲ့ အဓိက အေၾကာင္းအရင္းက အင္းေလးကန္ ေရေဝေဒသမွာ သစ္ေတြကို အၾကီးအက်ယ္ခုတ္လုိက္ေတာ့.... မိုးရြာတဲ့အခါ ေတာင္ေတြက ေျမေတြကို ထိမ္းမထားႏုိင္ပဲ... မိုးေရနဲ႔အတူ ေပ်ာ္ဝင္စီးသြားၿပီး... အင္းေလးကန္ထဲကို ႏႈန္းေတြ အျဖစ္နဲ႔ ပိုခ်ပါတယ္.... အဲဒီေတာ့ အင္းေလးကန္ၾကီးဟာ တစ္ႏွစ္ထက္ တစ္ႏွစ္ ပိုပို တိမ္လာတာေပ့ါ.... ႏုိင္ငံတကာ ပညာရွင္ေတြနဲ႔ သူတုိ႔အဖြဲ႔ တြက္ခ်က္မႈအရ... အင္းေလးကန္ထဲက ႏွဳန္းေတြကို ကုန္ေအာင္ စုတ္ထုတ္မယ္ဆုိရင္.... ဒီဇယ္ဂါလံ ငါးဘီလွ်ံ ကုန္မယ္တဲ့.... သူတုိ႔ ခုတ္ေရာင္းရခဲ့တဲ့ သစ္ဖိုးနဲ႔ ျပန္ျပင္ရမဲ့ တန္ဖိုး တြက္ၾကည့္ရင္ တန္ရဲ႕လားကြာဆုိၿပီး ျငီးရွာပါတယ္..... ဧရာဝတီျမစ္ဟာလည္း ဒီသေဘာပါပဲ.... ေလာဘသားေတြ ရတဲ့ ေရႊတန္ဖိုးနဲ႔ ပ်က္စီးသြားတဲ့ ျမစ္ၾကီးရဲ႕ တန္ဖိုး တန္ရဲ႕လား.... ဧရာဝတီျမစ္ဟာ... ကၽြႏ္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံရဲ႕ မိခင္လုိ႔ တင္စား ေျ

ဓာတ္ပံု သတင္းေထာက္ စိုးေဇယ်ာထြန္း ေရးထားတာပါ
ဧရာ၀တီ ရဲ့ အနာဂတ္ ဟာ မေတြး၀ံ့စရာပါ
----------------------------------------------------------
ျမစ္ၾကီးနားၿမိဳ႕ ေကာင္းကင္မွာ..... ေလယာဥ္ပ်ံၾကီး ဝဲေနၿပီဆုိတာနဲ႕ ေအာက္ကို ငံုၾကည့္လုိက္ေတာ့... ၾကက္သေရမရွိတဲ့ ဧရာဝတီျမစ္ၾကီးကို စျမင္လုိက္ရတယ္......
ဒီလိုေျပာရင္ခင္ဗ်ားတုိ႔ေတြ စိတ္ဆိုးေကာင္း စိတ္ဆိုးလိမ့္မယ္.....
ဒီျမစ္ၾကီးက အရင္ဒီလိုမွ မဟုတ္တာ.... မိုးေရၾကီးလုိ႔ ေရေနာက္ရင္ေတာင္ ရႊံေရလို ေနာက္တာ မဟုတ္ဘူးေလ..... အခုေတာ့ ဧရာဝတီျမစ္ေရက ရႊံေရေတြ ေဖ်ာ္ထားသလို ျဖစ္ေနၿပီ...
အဓိက အေၾကာင္းခံကေတာ့..... ဧရာဝတီ.. ျမစ္အထက္ပိုင္းမွာ ေဖာင္ၾကီးေတြ စက္ၾကီးေတြနဲ႔ ေရႊက်င္တဲ့ေနတဲ့ လူေတြ ရွိေနလို႔ပါပဲ.....
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျမစ္ဆံုကို အာရံုစိုက္ေနၾကခ်ိန္မွာ ဧရာဝတီျမစ္အထက္ပိုင္း ေမခ မလိခ အပါဝင္.... သူတုိ႔ဆီကို စီးဝင္မဲ့ ေခ်ာင္းေတြမွာ တရုတ္ေရႊေဖာင္ေတြ အလုပ္သမား ေထာင္ခ်ီသံုးၿပီး စိတ္ထင္တုိင္း ၾကဲေနေတာ့.... ျမစ္ေရဟာ မေနာက္ပဲေနမွာလားဗ်ာ....
ကၽြန္ေတာ္ မွတ္မိေသးတယ္.... အလယ္တန္းေက်ာင္းသားဘဝက ျမစ္ၾကီးနာကို ေရာက္တဲ့အခါ.... စိမ္းၾကည္ေနတဲ့ ျမစ္ေရေတြရယ္..... ျမစ္ကမ္းေဘးမွာ ျပန္႔က်ဲေနတဲ့ ခပ္ေဖြးေဖြး ေက်ာက္တံုးအဝိုင္းေလးေတြရယ္....
ျမစ္ဆံုကို ေရာက္တဲ့အခါ.... ျဖဴေဖြးေနတဲ့ သဲခံုေပၚကို ျမစ္ေရနဲ႔ ပက္ၾကည့္လုိက္ရင္.... ပတၱျမားပြင့္လုိ႔ ေက်ာက္နီးေသးေသးေလေတြရတယ္....
အခုေတာ့ ျမစ္ကမ္းေဘးမွာ ရႊံတက္ေနတဲ့ ေက်ာက္တုန္းေတြရယ္ ရႊံေစးေရာင္ ျမစ္ေရရယ္...
၂၀၁၀ ေလာက္က ျမစ္ဆံုေရာက္တုန္း.... ျမစ္ဆံုက ေစ်းသည္ေလးေတြကို ေမးၾကည့္ဖူးတယ္.... ျမစ္ေရက အျမဲတမ္းဘဲ ဒီလို ေနာက္ေနေတာ့တာလားဆုိေတာ့....
မဟုတ္ဘူးတဲ့... လူၾကီးလာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ေရႊေဖာင္ေတြကို သံုးရက္ေလာက္ၾကိဳၿပီး အလုပ္နားခုိင္းတယ္... အဲဒီအခ်ိန္ဆိုရင္ေတာ့ ျမစ္ေရက ျပန္ၾကည္တယ္တဲ့ေလ....
အဲဒီေရြေဖာင္ေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္က ျမစ္ေရတင္ ေနာက္တာလားဆုိေတာ့ မဟုတ္ဘူး... ျမစ္ၾကမ္းျပင္ကို အထက္ေအာက္ လွန္ျပစ္ၿပီး သဲေတြ ေက်ာက္ေတြကို စက္နဲ႔စုပ္ အဲဒါေတြကို ျမစ္ထဲျပန္သြန္တာ ျဖစ္တဲ့အတြက္..... ျမစ္ဟာ အနည္ပို႔ခ်မႈေတြ မ်ားလာၿပီး ေသာင္ေတြကို ျဖစ္ထြန္းေစပါတယ္.. ျမစ္ကိုလည္း ပိုတိမ္သြားေစပါတယ္....
အဲဒီမွာ ထပ္ေျပာခ်င္တာက ေရႊေတြ ဘယ္ေနရာမွာထြက္လဲ....
ကမၻာေျမၾကီးရဲ႕ ၾကိဳက္တဲ့ ေနရာကိုတူး... ေျမၾကီးထဲမွာ ပ်မ္းမွ် ေရႊပါဝင္မႈႏွဳန္းက ၀.၀၀၅ ရာႏႈန္းရွိပါတယ္.....
ဒါျဖစ္ရင္ေရႊကို ေနရာတုိင္းမွာ ဘာလုိ႔ မတူးၾကတာလဲ....
ႏုိင္ငံတကာ စံညႊန္းေတြရ သတၱဳတူးမယ္ဆုိရင္... mining economy အရ တြက္ေျခ ကိုက္မကိုက္ တြက္ခ်က္ၿပီးမွ တူးၾကပါတယ္....
ဥပမာ ေရႊတစ္က်ပ္သား ရဖို႔ ကုန္က်စရိတ္က ႏွစ္က်ပ္သား ျဖစ္ေနရင္ တြက္ေျခကိုက္တယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔မရပါဘူး.....
အဲလိုပါပဲ....
ေရႊတစ္က်ပ္သားရဖုိ႔ အတြက္ ေရႊႏွစ္က်ပ္သားေလာက္ တန္ဖိုးရွိတဲ့ သဘာဝ ပတ္က်င္ကို ထိခုိက္ ပ်က္စီးေစမယ္ဆုိရင္ အဲဒါကို တြက္ေျခ ကိုက္တယ္လုိ႔ ေျပာလို႔မရပါဘူး....
ေတာင္ၾကီးသြားတုန္းက......
အင္းေလကန္ၾကီး တိမ္ေကာလာတဲ့ အေၾကာင္း အကိုတစ္ေယာက္နဲ႔ ေျပာျဖစ္ပါတယ္...
အင္းေလးကန္ၾကီး တိမ္သြားတဲ့ အဓိက အေၾကာင္းအရင္းက အင္းေလးကန္ ေရေဝေဒသမွာ သစ္ေတြကို အၾကီးအက်ယ္ခုတ္လုိက္ေတာ့....
မိုးရြာတဲ့အခါ ေတာင္ေတြက ေျမေတြကို ထိမ္းမထားႏုိင္ပဲ... မိုးေရနဲ႔အတူ ေပ်ာ္ဝင္စီးသြားၿပီး... အင္းေလးကန္ထဲကို ႏႈန္းေတြ အျဖစ္နဲ႔ ပိုခ်ပါတယ္....
အဲဒီေတာ့ အင္းေလးကန္ၾကီးဟာ တစ္ႏွစ္ထက္ တစ္ႏွစ္ ပိုပို တိမ္လာတာေပ့ါ....
ႏုိင္ငံတကာ ပညာရွင္ေတြနဲ႔ သူတုိ႔အဖြဲ႔ တြက္ခ်က္မႈအရ... အင္းေလးကန္ထဲက ႏွဳန္းေတြကို ကုန္ေအာင္ စုတ္ထုတ္မယ္ဆုိရင္.... ဒီဇယ္ဂါလံ ငါးဘီလွ်ံ ကုန္မယ္တဲ့....
သူတုိ႔ ခုတ္ေရာင္းရခဲ့တဲ့ သစ္ဖိုးနဲ႔ ျပန္ျပင္ရမဲ့ တန္ဖိုး တြက္ၾကည့္ရင္ တန္ရဲ႕လားကြာဆုိၿပီး ျငီးရွာပါတယ္.....
ဧရာဝတီျမစ္ဟာလည္း ဒီသေဘာပါပဲ.... ေလာဘသားေတြ ရတဲ့ ေရႊတန္ဖိုးနဲ႔ ပ်က္စီးသြားတဲ့ ျမစ္ၾကီးရဲ႕ တန္ဖိုး တန္ရဲ႕လား....
ဧရာဝတီျမစ္ဟာ... ကၽြႏ္ေတာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံရဲ႕ မိခင္လုိ႔ တင္စား ေျပာမယ္ဆုိရင္..... ျမစ္ၾကီးကို ပ်က္စီးရာ ပ်က္စီးေၾကာင္း လုပ္ေနတဲ့ သူေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မိခင္ကို မဒိန္းက်င့္ေနတဲ့ လူေတြပါပဲ.....
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အားလံုး ဝိုင္းဝန္းကန္႔ကြက္ရမယ္....